رنگ زرد و قرآن
رنگ زرد و قرآن
در این مطلب تاثیر رنگ زرد از نظر قرآن مورد بررسی قرار می گیرد.
گرمابخشی
"انه یقول بقرة صفرآء فاقع لونها تستر الناظرین" در این آیه صفراء با صفت فاقع آمده است. فاقع از نظر لغوی به معنای زرد یکدست پررنگ و خالص می‌باشد و از دقت در معنای در آن چنین استفاده می‌شود که رنگ زرد با ویژگی های مذکور تشابه زیادی با رنگ موی شتر دارد. زیرا اغلب، رنگ موی شتران زرد پر رنگ یکدست است. خداوند در قرآن کریم در این باره می‌فرماید: "انما ترمی بشرر کالصفر کانه جمالت صفیر" همانا آن (دوزخ) شراره سحابی چون کاخ پرتاب می‌کند گویی اشترانی زرد رنگند. در آیه فوق جمالة جمع جمل به معنی شتر و صفر جمع صفرا به معنی زرد است. در این آیه وجه شبه، رنگ زرد، شعله و سرعت آن می‌باشد که نتیجه چنین حالتی حرارت بخشی زیاد است. یعنی شعله‌های جهنم همانند شتران زردی هستند که از نظر تندی با سرعت زیاد به هم می‌پیچند. پس حرارت بخشی، یکی از خواص رنگ زرد می‌باشد.
سرعت بخشی و نشاط آور بودن
با توجه به آیه مورد بحث، خاصیت دوم رنگ زرد، سرعت بخشی آن می‌باشد. به عقیده عده‌ای چنین رنگی، منظری زیبا دارد، زیرا قرآن کریم در ادامه آیه، با بیان "تسر الناظرین" به این امر اشاره آشکار فرموده است. امام صادق علیه السلام می‌فرماید: هر کس رنگ زرد بپوشد تا زمانی که در پایش است در خوشحالی به سر می‌برد و نیز از امام علی علیه السلام نقل شده است: هر کس کفش زرد بپوشد کدورت و غصه‌اش کاهش می‌یابد. امروزه روان شناسان معتقدند که این رنگ علاوه بر حرارت بخشی، مظهر شادی آفرینی می‌باشد. از این رو در درمان بعضی از بیماریهای عصبی از آن استفاده می‌کنند.
تقویت قوه جنسی
امام صادق علیه السلام می فرماید: از کفش زرد استفاده کنید زیرا در آن سه خصلت زیر است:
1- چشم را نورانی می‌کند.
2- قوه جنسی را تقویت می‌کند..
3- غم و غصه را از بین می‌برد.
تحریک کنندگی
امام باقر علیه السلام می‌فرمایند: ما لباس زرد را در خانه می‌پوشیم. ایشان در بیان علت پوشش چنین لباسی در منزل فرموده‌اند: همانا با زنی از قریش ازدواج کردم. از فرمایشات امام باقر علیه السلام دو خاصیت مهم رنگ زرد استفاده می‌شود:
1- مسرت و نشاط آورد بودن
2- تحریک کنندگی.
ایشان به صراحت اهمیت و جایگاه این رنگ را در زندگی زناشویی بیان می‌کند. چون انسان موجودی است که از لحاظ فطری زیبا خلق شده و دوستدار زیبایی می‌باشد، و برای هر دو جنس، افزایش و حفظ زیبایی ظاهر همیشه جای خود را محفوظ نگه داشته و ارزش بالایی دارد. به همین علت به هر دو زن و مرد سفارش شده که جهت رعایت حقوق یکدیگر نسبت به آراستگی ظاهر کوشا باشند.
امام باقر علیه السلام در زمینه سفارش به آراستگی زنان می‌فرماید: برای زن سزاوار نیست که خود را نیاراید. و اما علی علیه السلام در حدیثی این آراستگی را مختص به همسرانشان معرفی می‌کنند و می‌فرمایند: زنهار که خود را برای مردم بیارایی و با معصیت به جنگ خدا بروی. البته تذکر امام مربوط به آرایشی است که فرد در مقابل نامحرم انجام می‌دهد در نتیجه عامل معصیت خود و دیگری می‌شود و به این روش شیطان را یاری می‌رساند. پس رنگ ها می‌توانند یک عامل برای آراستگی زن و مرد در زندگی زناشویی محسوب شوند و در تداوم روابط بین همسران نقش مهم ایفا کنند.
در همین راستا ابوخالد از سیره امام سجاد علیه السلام روایت می‌کند: روزی به خدمت امام سجاد علیه السلام رسیدم و ایشان را با لباسی رنگین در اتاقی مزین به رنگ شیری دیدم، مدت کمی در آنجا نشستم سپس جهت برگشتن بلند شدم، امام فرمود: فردا به سوی من بیا فردای آن روز دوباره به حضور ایشان رفتم. دیدم در منزلشان باز است و کسی در آن جا نیست امام مرا مورد خطاب قرار داد و فرمود داخل شو و وقتی داخل شدم دیدم اما در خانه‌ای گلی بر روی حصیر در حالی که لباس خشن به تن دارد نشسته است. امام فرمود: دیروز نزدیک به زمان عروسی بود و من به خاطر همسرم آراسته بودم.
از آن جائی است که مردم به موسی می‌گویند: از پروردگارت بخواه که رنگ آن گاو را برای ما روشن کند. خداوند پاسخ می‌دهد: گاوی که باید کشته شود، باید گاوی زرد باشد، آن هم زرد یکدست نه زرد به همراه رنگی دیگر. در بخش پایانی همین آیه به یک حقیقت روانی اشاره شده که حائز اهمیت فراوان است و آن ایجاد سرود در بینندگان و تماشاچیان است(تَسُرّ النّاظِرین).
می‌توان از این پیام قطعی آیه تجاوز کرد و آن را به جاهای دیگر هم سرایت داد. مثلا می‌توان گفت گاو زرد ملاک نیست، بلکه هر حیوان دیگر و هر چیز دیگری که رنگش شاد باشد محبوب خداست. مویدان این نظر، روایاتی است که در آن ها به پوشیدن کفش های زرد توصیه شده است. از جمله روایتی است که مرحوم طبرسی در تفسیر مجمع البیان از امام صادق علیه‌السلام نقل می‌کند که فرموده است: هرکس کفش زرد بپوشد تا زمانی که آن کفش کهنه نگردد در سرور خواهد بود.
البته روشن است که منظور امام آن نیست که هر کس زرد بپوشید همه مصیبت هایش را از یاد می‌برد و همه اندوههایش به شادمانی تبدیل می‌گردد، بلکه منظور آن است که در مقایسه با رنگ های دیگر، رنگ زرد چنین ویژگی سرور آفرینی دارد، که رنگ های دیگر فاقد آن هستند.
منابع
شیخ عاملی، رسائل
طبرسی، مجمع البیان
دکتر ماکس لوثر، روان شناسی رنگها
شیخ حسین نوری، طبرسی، مستدرک
